Kwalifikowany materiał siewny. Charakterystyka

W jaki sposób uzyskać wysokie, dobrej jakości plony, a jednocześnie obniżyć ogólne koszty produkcji? Warto zacząć od wyboru i zakupu odpowiedniego materiału siewnego. Wysiew nasion z własnych zbiorów lub niepewnego źródła zawsze wiąże się z dużym ryzykiem, którego rolnik nie ponosi, używając kwalifikowanego materiału siewnego z Listy Odmian Zalecanych, przygotowywanej przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych.

W 2018 roku kwalifikat wykorzystano na zaledwie 20% powierzchni wszystkich zasiewów. Rolnicy wciąż dużo chętniej sięgają po nasiona z własnych gospodarstw, przy czym nie zawsze pamiętają o opłacie za odstępstwo rolne lub korzystają z tzw. wymiany sąsiedzkiej, która jest niezgodna z prawem i grozi sankcjami cywilnoprawnymi. Niestety, takie postępowanie zmniejsza szanse na powodzenie zbiorów, gdyż nasiona bardzo często są zanieczyszczone lub porażone chorobami (głównie fuzariozą). Własne nasiona mogą mieć obniżoną siłę i energię kiełkowania, czego skutkiem są słabe wschody.

Korzystanie z nasion z własnych zbiorów może przynieść jeszcze więcej problemów w dłuższej perspektywie czasu. Decydując się na taką uprawę przez kilka lat z rzędu, rolnicy doprowadzają do degeneracji cech odmiany, co wpływa negatywnie na jakość nasion i wysokość plonów. Warto też pamiętać, że pozyskane z własnego zbioru nasiona nie są materiałem siewnym w świetle prawa – zauważa ekspert z Agencji Nasiennej.

Czym jest kwalifikowany materiał siewny

Do produkcji kwalifikatu stosuje się elitarny materiał siewny, wytworzony przez hodowcę odmiany. Materiał kwalifikowany przeznaczony jest do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany kolejnych rozmnożeń bądź produkcji innej niż materiału siewnego. Choć zakup takich nasion jest nieco droższy niż użycie tych pozyskanych z własnych zbiorów, w ogólnym rozrachunku jest dla rolników najbardziej korzystny – tym bardziej, że na kwalifikat można otrzymać dopłatę z Agencji Rynku Rolnego.

Kwalifikowany materiał siewny musi spełniać rygorystyczne normy jakościowe i handlowe. Jakość nasion na kwalifikat jest dokładnie sprawdzana na drodze badań polowych oraz laboratoryjnych, a także w procesie oceny tożsamości i czystości odmianowej.

Cechy kwalifikowanego materiału siewnego

Nasiona kwalifikowane można kupić wyłącznie w firmach nasiennych, które posiadają umowy licencyjne z hodowcami. Kwalifikat zawsze opatrzony jest etykietą z oznaczeniem „jakość WE”, symbolem PIORiN oraz dokładnymi danymi nt. materiału (gatunek i odmiana, stopień kwalifikacji, nr partii z datą zamknięcia opakowania, masa materiału, dane przedsiębiorcy).

Ponieważ produkcja i obrót handlowy kwalifikatem podlega rygorystycznym przepisom, kupując takie nasiona rolnik nie tylko zna ich pochodzenie, ale ma też pewność co do ich czystości i zdolności kiełkowania. Materiał kwalifikowany zawsze jest jednolity odmianowo i wolny od chorób oraz szkodników. Zwykle kwalifikat jest dodatkowo zaprawiony, co służy ochronie roślin przed chorobami zagrażającymi im na początkowym etapie wzrostu.