Przyczyny i objawy alergii. Co uczula nas najczęściej?

Obecnie obserwuje się stale rosnącą liczbę alergików. Szacuje się, że na całym świecie nadwrażliwość na niektóre substancje wykazuje ponad miliard osób, co stanowi niemal 20% populacji ogólnej. Ponadto wyższą zapadalność na choroby alergiczne obserwuje się w państwach uprzemysłowionych. Dowiedz się, co wywołuje reakcję uczuleniową i jakie mogą być jej objawy.

Wystąpienie alergii jest reakcją organizmu na różne czynniki. Główną rolę w reakcji uczuleniowej odgrywa układ odpornościowy, który w kontakcie z obcymi molekułami (alergenami), zaczyna produkować swoiste przeciwciała, najczęściej immunoglobuliny klasy IgE. Uwolnienie cząsteczek stanu zapalnego, takich jak: cytokiny, leukotrieny i histamina, może wywołać alergię o różnym przebiegu oraz nasileniu.

Jakie czynniki wywołują alergię?

Jedną z przyczyn alergii są predyspozycje genetyczne. Naukowcy odnaleźli specyficzne mutacje genów odpowiedzialne za nadmierną syntezę przeciwciał. Nie ma jednak pewności, że dziecko będzie cierpiało na alergię, mimo że rodzice wykazują nadreaktywność układu odpornościowego na dany czynnik. Oznacza to, że produkcja immunoglobulin w kontakcie z antygenem nie jest uwarunkowana jedynie dziedziczeniem.

Prawdopodobieństwo wykształcenia się uczulenia wzrasta w przypadku, gdy pojawiają się częste infekcje dróg oddechowych. Dochodzi wówczas do uszkodzenia błony śluzowej oskrzeli, co ułatwia wnikanie alergenów. W ten sposób może się wykształcić alergia wziewna. Niektórzy lekarze podkreślają, że to właśnie brak kontaktu z drobnoustrojami i nadmierna dbałość o higienę przyczyniają się do nieprawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Nie pomaga również częste stosowanie antybiotykoterapii.

Mówiąc o alergii, nie sposób przejść obojętnie obok uczulenia na pewne składniki pożywienia. Przewód pokarmowy jest miejscem szczególnie narażonym na kontakt z różnego rodzaju alergenami. Żywność odgrywa ogromną rolę w dojrzewaniu układu odpornościowego – ma to szczególne znaczenie u kobiet w okresie laktacji. Według ekspertów powinny one zwracać szczególną uwagę na spożywany pokarm, gdyż jest to jeden z czynników, który może wywoływać alergie pokarmowe u niemowląt.

Objawy reakcji alergicznej

W normalnych warunkach większość substancji obecnych w środowisku nie wywołuje żadnej reakcji atypowej. Oczywiście dotyczy to jedynie osób zdrowych. Sprawy przybierają nieco inny obrót w przypadku ludzi cierpiących na alergię. Kontakt z antygenem może wywołać pewną reakcję organizmu o łagodnym bądź gwałtownym przebiegu.

W zależności od rodzaju uczulenia u danej osoby mogą wystąpić zmiany skórne, takie jak: pokrzywka, rumień oraz wysypka. Niekiedy pojawia się również uporczywe swędzenie. W przebiegu alergii sezonowej (np. na pyłki traw i drzew), bardzo często rozwija się zapalenie spojówek, duszności, wodnisty wyciek z nosa i ból głowy. Takie symptomy dotyczą również uczulenia na roztocza i kurz. Objawy te są dosyć uciążliwe i wymagają wdrożenia leczenia farmakologicznego.

Niektóre osoby wykazują silne uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych. Ten specyficzny rodzaj alergii rozwija się najczęściej w dorosłości.

Większość reakcji alergicznych można dość łatwo opanować. Problemem są te uczulenia, które wywołują silną odpowiedź układu immunologicznego. Jednym z nich może być alergia na jad pszczół, trzmieli, os i szerszeni. Charakterystycznym objawem jest wówczas szybko narastający obrzęk, silna bolesność i zaczerwienienie w miejscu użądlenia. Jeśli dojdzie do ogólnej reakcji organizmu, pacjentowi zagraża realne niebezpieczeństwo – podkreśla specjalista z Kliniki Krakowskiej.

Jak zdiagnozować uczulenie?

W przypadku podejrzenia reakcji uczuleniowej warto udać się do lekarza alergologa, który prawdopodobnie zleci badania alergologiczne. Jednymi z podstawowych są testy skórne, pozwalające w łatwy sposób określić, które czynniki mogą wywoływać nadreaktywność układu immunologicznego. Istnieje również możliwość przeprowadzenia badań z krwi. Jeśli zajdzie taka konieczność, specjalista może zalecić terapię odczulającą.